ZESTAW DO ANALIZY KAMIENI NERKOWYCH

KLINICZNE ZNACZENIE (1) (2)

Obecność kamieni w moczu jest spowodowane konglomeracją i krystalizacją składników, których stężenia przekracza wysycenie. Mogą być różne przyczyny tak zachwianej równowagi : pokarmowe, metaboliczne, genetyczne, anatomiczne, jatrogenne, neurologiczne lub zakaźne. Kilka z nich może się pojawiać w tym samym czasie lub kolejno przyczyniając się do tworzenia i wzrostu kamieni.

Najczęściej spotykane chemiczne składniki to (w kolejności zmniejszającej się częstotliwości) : szczawiany wapniowe, fosforany wapniowe i fosforany magnezowo-amonowe, kwasy moczowe i moczany, różne białka, cystyna.

Jakościowa analiza wybranych składników (wśród tych najczęstszych) kamieni nerkowych jest pierwszym etapem etiologicznej diagnostyki kamieni moczowych i ukierunkowaniem dalszego postępowania terapeutycznego po zabiegu. Istnieje bezwzględna konieczność przeprowadzania testu razem z analizą morfologiczną (streomikroskopia, mikroskopia świetlna) i/lub z identyfikacją molekularna i krystaliczną (dyfrakcja promieni X, spektrometria w podczerwieni). Ze względu na ich naturę, kamienie musza być poddane precyzyjnej i wiarygodnej analizie. Połączone i racjonalnie używane metody optyczne i chemiczne mogą, w większości przypadków, dać dostateczną informację o składzie i etiologii kamieni.

ZASADA (4) (5)

Metoda jest używana do identyfikacji głównych składników mineralnych kamieni i jednego ich organicznego składnika (cystyny) i polega na prostych chemicznych testach.

PRZYGOTOWANIE ODCZYNNIKÓW

Odczynniki są gotowe do użycia.

TRWAŁOŚĆ I PRZECHOWYWANIE

Przechowywać w 18-25°C i chronić przed dostępem światła.

 Jeśli odczynniki nie ulegną kontaminacji oraz będą przechowywane i używane zgodnie z instrukcją, zachowają trwałość do daty ważności na etykiecie zestawu.

POBIERANIE I PRZYGOTOWANIE PRÓBKI

Morfologiczne badania powinny być przeprowadzone na całym kamieniu oczyszczonym z zanieczyszczeń. Jakościowa analiza i test płomieniowy powinny być przeprowadzone na kamieniach drobno sproszkowanych za pomocą czystego pistla i moździerza.

INTERFERENCJE (4)

• Kobalt i nikiel nie interferują z oznaczeniem magnezu ponieważ ich stężenie w organizmie jest niskie.

• Oznaczanie węglanów : jeśli podczas dodawania odczynnika R1 pojawi się musowanie świadczące o obecności węglanów, dodawać R1 kroplami do momentu zniknięcia pęcherzyków gazu. Następnie wstrząsnąć energicznie ("vorteks") przez minimum 1 minutę tak, aby się pozbyć całego dwutlenku węgla (alternatywnie można doprowadzić do wrzenia na kilka sekund w probówce z Pyrexu i przenieść z powrotem do temperatury pokojowej). Ten proces jest niezbędny dla uniknięcia fałszywie dodatniego wyniku podczas oznaczania szczawianów.

NIEZBĘDNE NIE DOSTARCZONE MATERIAŁY

1. Stereomikroskop

2. Czysty porcelanowy pistel i moździerz

3. Metalowa eza bakteriologiczna

4. Waga z mg skalą (ważenie sproszkowanego kamienia)

5. Pipeta do naniesienia 1 kropli (ok. 50 uL) odczyników i mieszaniny M1, M2.

6. Probówki lub szklana/ceramiczna płytka z wgłębieniami z białym dnem.

KONTROLA JAKOŚCI

Jeśli kamień ma nietypową morfologię lub wyniki jego chemicznej analizy nie są spójne, należy przeprowadzić bardziej odpowiednią analizę, która mogłaby wyjaśnić skład i etiologię kamienia.

Zaleca się, aby każde laboratorium ustaliło własną procedurę badawczą za pomocą różnorodnych technik nastawionych nie tylko na strukturę, ale również na skład molekularny badanego kamienia.

Swoistość : Każda reakcja jest swoista dla testowanego składnika. Dla szczawianów, patrz również § INTERFERENCJE.

CHARAKTERYSTYKA DZIAŁANIA

Granice wykrywalności :

Węglany : 1 mg węglanu wapniowego

Cystyna : 1 mg L-Cystyny

Fosforany : 1 mg fosforanu wapniowego

Grupa amonowa : 1 mg fosforanu amonowo magnezowego Magnez: 3 mg fosforanu magnezowo amonowego

Wapń: 0.1 mg wapnia (fosforanu, węglanu, szczawianu)

Kwas moczowy : 0.1 mg kwasu moczowego

Szczawiany : 2.5 mg szczawianu wapniowego

Czułość : Odczynniki są bardzo czułe i pozwalają wykryć nawet śladowe ilości różnych składników.

PROCEDURA (1)

Morfologiczna analiza kamieni powinna być przeprowadzona przed ich sproszkowaniem w celu przeprowadzenia chemicznych testów. Test płomieniowy : Zanurzyć metalową ezę do wody destylowanej, następnie włożyć do sproszkowanego kamienia. Wprowadzić do płomienia.

Zwęglenie lub zniknięcie proszku wskazuje, że składniki kamienia są głównie organicznego pochodzenia. Brak zwęglenia wskazuje na mineralne pochodzenie kamienia.

Jakościowe chemiczne testy : (patrz tabela niżej)

• Etap 1 : Odważyć ok. 50 mg sproszkowanego kamienia, przenieść do probówki testowej i dodać 10 kropli odczynnika R1. Musowanie (pojawienie się pęcherzyków) wskazuje na obecność węglanów (patrz § INTERFERENCJE). W tym przypadku, wstrząsnąć energicznie przez 1 minutę. Pozostała mieszanina jest nazywana M1 w tabeli poniżej.

• Przygotowanie mieszaniny M2 : Zmieszać 50 µl M1 i 5 ml wody destylowanej. Wymieszać dobrze i używać tylko dla oznaczenia wapnia (etap 5).

• Zgodnie ze schematem poniżej, nanieść 1 kroplę (ok. 50 uL) mieszaniny M1 lub M2 do każdego otworu płytki ceramicznej lub probówki i przeprowadzić następne testy (etap 2 do 8) :

UWAGI :

1. Kontrola ujemna : dla etapów 2 do 7, może być użyteczne przygotowanie ujemnej kontroli przez zastąpienie mieszaniny M1 lub M2 (stosownie do testu) przez wodę destylowaną. Umożliwi to lepsze różnicowanie zmian koloru.

2. Musowanie : widoczne i słyszalne.

PIŚMIENNICTWO

1. Les calculs urinaires : M. DAUDON, le Biotechnologiste, n°4, (02/1994), p.8 à 11.

2. Comment analyser un calcul et comment interpréter un résultat : M. DAUDON, l’Eurobiologiste (1993), 27, n°203, p.35-46

3. Revue critique des méthodes d’analyse des calculs urinaires M. DAUDON et R. J. REVEILLAUD., Actualités nephrologiques de l’hôpital Necker, Flammarion médecine sciences, éd. Paris,(1985) p. 203-224

4. Routine Analysis of urinary calculi : Rapid simple method using spot tests, J. H. WINER et MATICE M. R., J. Lab. Clin. Med. (1943), 28, p.898-904 (5) P-nitrobenzenazoresorcinol solution ; use in test reagent for Magnesium : WELCHER F., Chemical solutions (1966)p.244

(6) Practical Value of analysis of urinary calculi, WINER. J. H., J.A.M.A. (1959), Vol.169, n°15, p.1715-1718. Wyprodukowano we Francji